Spis Treści
Czym jest system przerywanego czasu pracy?
Przerywany system czasu pracy to forma organizacji czasu pracy, w której dobowy wymiar pracy może być podzielony na dwie części. Oznacza to, że pracownik wykonuje swoje obowiązki zawodowe w blokach czasowych w ciągu dnia, z przerwą między nimi, która nie jest wliczana do czasu pracy, ale przysługuje za nią wynagrodzenie. Przerwa w systemie przerywanego czasu pracy może być dość długa, co szczególnie odróżnia go od innych systemów ze standardowymi przerwami, które są krótkie i wliczane do czasu pracy.
Przykładem zastosowania systemu przerywanego czasu pracy może być praca w rolnictwie, gdzie pracownik może rozpocząć dzień pracy rano, następnie mieć dłuższą przerwę w ciągu dnia i kontynuować pracę po południu.
Informacje o przerywanym czasie pracy możemy znaleźć w Kodeksie czasu pracy, a szczególnie artykule 139.
Potrzebujesz dokładnego narzędzia do liczenia czasu pracy Twoich pracowników? Moniti pomoże Ci w czasie rzeczywistym monitorować godziny pracy, długość i ilość przerw oraz obecności.
Kiedy można wprowadzić system przerywanego czasu pracy?
System przerywanego czasu pracy można wprowadzić w kilku specyficznych sytuacjach, które są uzasadnione rodzajem pracy lub potrzebami organizacyjnymi pracodawcy. Najczęściej stosuje się go w branżach, gdzie występują dobowe wahania w zapotrzebowaniu na pracę, takie jak:
- Rolnictwo i hodowla: Praca zależna od warunków pogodowych, organizacji pracy związanej z porą dnia.
- Gastronomia: Konieczność dostosowania godzin pracy do okresów największego ruchu klientów.
- Usługi ochroniarskie: Wymagania dotyczące dostępności w określonych godzinach dnia i nocy.
- Kierowcy: Występujące przerwy w pracy związane z czasem załadunku lub konieczność wykonania transportu jedynie w określonych porach dnia.
Jak wprowadzić system przerywanego czasu pracy w firmie?
Wprowadzenie systemu przerywanego czasu pracy w firmie wymaga starannego przygotowania i spełnienia określonych wymogów prawnych. Pracodawca, który chce zastosować taki system, musi najpierw określić potrzeby swojej firmy oraz specyfikę wykonywanej pracy, aby upewnić się, że system przerywanego czasu pracy jest odpowiednim rozwiązaniem.
Zgodnie z art. 139 § 1 wprowadzenie systemu przerywanego czasu pracy musi być uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Następnie, pracodawca musi zawrzeć porozumienie z zakładową organizacją związkową lub, w przypadku jej braku, z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Porozumienie to powinno określać szczegółowe zasady funkcjonowania systemu przerywanego czasu pracy, w tym:
- Godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy
- Długość przerw
- Wynagrodzenie za czas przerw
Inne zasady dotyczą pracodawcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność w zakresie rolnictwa i hodowli, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa (art. 139 § 4). W tym przypadku system przerywanego czasu pracy może odgórnie być stosowany na podstawie umowy o pracę. Takiemu pracownikowi również przysługuje wynagrodzenie za czas przerwy.
Pracodawca musi również poinformować pracowników o wprowadzeniu systemu przerywanego czasu pracy, wyjaśniając im zasady jego funkcjonowania oraz ich prawa i obowiązki w nowym systemie. Ponadto harmonogram pracy w nowym systemie nadal musi być zgodny z przepisami o ochronie zdrowia i bezpieczeństwa pracy oraz zapewniać pracownikom odpowiednie warunki do odpoczynku.
Informacja o systemie przerywanego czasu pracy musi być zawarta w regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy lub w umowie o pracę.
Przerwy w przerywanym systemie czasu pracy a Kodeks pracy
W przerywanym systemie czasu pracy z góry jest ustalona jedna przerwa, która nie może wynosić więcej niż 5 godzin. Nie jest ona wliczana do czasu pracy, ale pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za ten czas w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju (Art. 139 § 1 Kodeksu pracy).
Długość przerwy wynosząca 6 godzin, może mieć miejsce jedynie u kierowców wykonujących regularne przewozy, jeśli dobowy wymiar czasu pracy nie przekracza 7 godzin. Wyjątek ten dopuszcza ustawa o czasie pracy kierowców.
Poza długą przerwą pracownik ma jeszcze prawo do 15-minutowej przerwy, która przysługuje niezależnie od przyjętego systemu czasu pracy. Nie może być ona również łączona z długą przerwą w ciągu dnia.
Chcesz upewnić się, że Twoi kierowcy i pracownicy terenowi przestrzegają przepisów dotyczących czasu pracy? Przetestuj aplikację Moniti, która pomoże Ci monitorować czy każdy pracownik jest w odpowiednim miejscu o dobrym czasie. Dowiedz się więcej na temat naszych rozwiązań i sprawdź, jak możemy Ci pomóc.
Wynagrodzenie za przerwę w przerywanym systemie czasu pracy
Zgodnie z Kodeksem pracy (art. 81) za czas przestoju pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową bądź miesięczną. W sytuacji, kiedy taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – jest to 60 proc. wynagrodzenia. Wynagrodzenie nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W związku z tym, w systemie przerywanego czasu pracy, za czas przerwy przysługuje wynagrodzenie wynoszące połowę wyżej opisanej stawki albo 30% wynagrodzenia.
Kiedy nie można stosować przerywanego czasu pracy?
System przerywanego czasu pracy nie zawsze może być stosowany. Istnieją określone sytuacje, w których wprowadzenie takiego systemu jest niemożliwe lub niezalecane.
Ograniczenia prawne dla wprowadzenia przerywanego systemu czasu pracy
- Brak uzasadnienia wprowadzenia systemu rodzajem pracy: System przerywanego czasu pracy może być wprowadzony tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub potrzebami organizacyjnymi pracodawcy. Przykładem może być rolnictwo, gdzie praca zależy od warunków pogodowych. W biurach czy fabrykach, gdzie praca ma stały charakter, system przerywanego czasu pracy nie znajduje uzasadnienia.
- Brak porozumienia z organizacją związkową lub przedstawicielami pracowników: Wprowadzenie systemu przerywanego czasu pracy wymaga zawarcia porozumienia z zakładową organizacją związkową, lub w przypadku jej braku, z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Jeśli takie porozumienie nie zostanie osiągnięte, system nie może zostać wprowadzony.
- Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa pracy: System przerywanego czasu pracy nie może naruszać przepisów o ochronie zdrowia i bezpieczeństwa pracy. Przerwy muszą być tak zaplanowane, aby nie prowadziły do nadmiernego obciążenia pracowników oraz umożliwiały zachowanie odpowiedniego odpoczynku dobowego i tygodniowego.
- Niektóre grupy pracowników: System przerywanego czasu pracy nie może być stosowany w przypadku pracowników, którzy podlegają szczególnej ochronie prawnej. Do osób, które nie mogą pracować w systemie przerywanego czasu pracy, należą:
- kobiety w ciąży,
- pracownicy opiekujący się dziećmi do lat czterech, chyba że wyrażą na to zgodę,
- pracownicy zatrudnieni przy pracach polegających na dozorze urządzeń,
- pracownicy zatrudnieni na stanowiskach związanych z częściowym pozostawieniem w pogotowiu do pracy,
- pracownicy zatrudnieni przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
- pracownicy zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych.
Podsumowanie
System przerywanego czasu pracy umożliwia elastyczne dostosowanie dobowego wymiaru pracy do wymagań różnych branż, od rolnictwa po usługi transportowe. Jest to rozwiązanie, które może przynieść korzyści zarówno pracodawcom, jak i pracownikom, poprzez optymalizację czasu pracy i zwiększenie efektywności operacyjnej. Wdrożenie takiego systemu wymaga dokładnego stosowania się do przepisów oraz porozumienia z wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi lub reprezentantami pracowników.
Aby lepiej zarządzać czasem pracy oraz monitorować przerwy, możesz skorzystać z aplikacji Moniti. Przetestuj możliwości aplikacji, aby maksymalnie wykorzystać potencjał systemu przerywanego czasu pracy w Twojej organizacji.